Headshaking bij paarden
Er zijn verschillende factoren die kunnen leiden tot headshaking bij het paard. Als je een paard hebt dat schudt met z’n hoofd dan is het belangrijk om uit te zoeken of er onderliggende factoren zijn zoals gezondheids problemen (bv allergieën) of de manier van training. Maar als eerste is het belangrijk om het gebit zorgvuldig na te laten kijken, de schedel op verwondingen te controleren en te controleren of zadel en hoofdstel wel goed passen, met name het bit. Vervolgens moet je een lange adem hebben en veel geduld om dit probleem aan te pakken. Hoe langer een paard de klachten heeft gehad, hoe ingewikkelder het probleem kan worden en hoe langer het meestal duurt voordat er verlichting komt. Heb je zelf een headshaker, lees dan ook deze pagina.
In het gebit kunnen er verschillende zaken aan de orde zijn: Bij jongere paarden (1 tot 6 jaar) kunnen tanden die doorkomen pijn veroorzaken. In deze leefijdsgroep kan headshaken vaak te maken hebben met scherpe restanten van wortels die in het tandvlees zijn achtergebleven nadat de tanden zijn gewisseld. Bij paarden van alle leeftijden kunnen wolfstanden problemen geven, hoewel dit dan alleen gepaard gaat met het gebruik van het bit. Andere oorzaken kunnen botbreuken zijn, met name kaakletsel. De trigeminus zenuw, die vaak in verband wordt gebracht met headshaking heeft vertakkingen naar het gebit, dus als er problemen bij de tanden zijn kan dit ook een verklaring geven voor het headshaken. Daarnaast zijn er nog andere zaken in het gebit waar op gelet moet worden, zoals overgevoelige tanden, ontstekingen, slecht passende bitten waardoor bijvoorbeeld de tong bekneld kan raken.
De schedel van het paard is een puzzel van 26 botten die aan elkaar gehecht zijn. De hechtingen zijn net als kleine gewrichten die zijn ontworpen om de energie die bij hoofdletsel vrijkomt op te vangen en te verspreiden. Al het bot is doorbloed en heeft vetweefsel waardoor het heel buigzaam is. De schedel van een veulen bestaat uit nog meer botten waarvan een aantal fuseren tot op de leeftijd van 5 a 6 jaar. Trauma of druk van buiten af op de schedel van een jong paard heeft enorme gevolgen.
Het Cranio Sacrale perspectief
Het is van belang om te beseffen dat de schedel van een paard continue onder druk staat, veel meer dan de rest van het lichaam. Deze druk wordt veroorzaakt door bitten, hoofdstellen, neusriemen, tandarts behandelingen of trauma door hoofdverwondingen en blijven hangen aan het halster. Door compressie van de individuele botten van de schedel, kan onderliggend weefsel, spieren of zenuwen beklemd raken waardoor het paard een headshake reactie kan geven. Zie ook de pagina over schedelcompressie.
Cranio Sacraal therapie is een zachte non-invasieve techniek die gebruik maakt van zeer lichte vingerdruk met het doel om onbalans in het bewegingsapparaat op te sporen en aan te spreken. Het cranio sacrale systeem vormt hiervoor de basis.
Wanneer CS wordt toegepast op paarden die headshaken dan is het doel om de structuren in de schedel weer los te maken die onder spanning zijn komen te staan door buitensporige krachten van buiten af. Door deze druk is abnormale compressie ontstaan op de schedelbotten.
Een voorbeeld hiervan is het bit dat druk uitoefent op de kaak of een te strakke neusriem die de neus afklemt. Dit werkt juist averechts want het paard zal daardoor juist de mond willen openen om aan de druk te ontkomen. Hierdoor ontstaat meer spanning op de spieren met het gevolg dat kauwpatronen worden beïnvloed en uiteindelijk een storing wordt veroorzaakt in het temporomandibular gewricht (TMJ, kaakgewricht).
Na verloop van tijd zal de combinatie van gespannen spieren, het verstoorde kaakgewricht en de schedelbotten druk gaan uitoefenen op het frontale bot (voorhoofd), waar de trigeminus zenuw zit. Deze zenuw wordt in veel onderzoeken als veroorzaker van headshaken genoemd.
CS therapeuten gaan ervan uit dat als er te veel druk ontstaat op het frontale bot (voorhoofd) dat de trigeminus zenuw beklemd kan raken door het omliggende weefsel. Het paard ervaart een brandend gevoel of scherpe pijnscheuten. Dit is vergelijkbaar met een migraine aanval in de mens. Maar een paard kan natuurlijk niet even een aspirientje halen bij de apotheek als hij de hoofdpijn voelt aankomen. Het lijkt er op dat headshaken voor het paard een manier is om verlichting te krijgen.
Door letsel en andere oorzaken raken de botten van de schedel uit balans ten opzichte van elkaar. De tussenliggende schakels kunnen beklemd raken en zenuwen, sinussen, balans, functie van het kaakgewricht, gangen, houding van het hoofd, buiging van de nek en algehele beweging aantasten.
©2010 Maureen Rogers / Joey Philips. Illustraties door Sabine Röck, Anatomie van het paard
Deze post is ook beschikbaar in: Engels